کد مطلب:14123 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:4

گنجینه پرسمان » احكام

در رابطه با ديه حكم اين است كه در پرداخت آن يك سال و دو سال ، سه سال مهلت داده مي شود وبه قيمت يوم الاداء پرداخت مي شود، آيا در خصوص ارش هم بايد اين مهلت را رعايت شود؟ يا پرداخت آن فوريت دارد؟
آيا قيمت ارش ثابت است يا در آن هم بايد يوم الاداء حساب شود؟
(نظريه اداره حقوقي اين است كه ارش فوريت دارد، مگر اين كه محكوم له موافقت كند) نظر فقها رادر اين باره بيان نماييد.

طبق استفتائاتي كه از مراجع بزرگوار تقليد شده و در اين مركز موجود است اكثر آن ها ارش را مانند ديه مي دانند كه پرداخت آن موجل است و اجل در موارد عمد يك سال و در شبه عمد دو سال و در خطاي محض سه سال مي باشد. حضرت آيت الله مكارم شيرازي تفصيل قائل شده اند بين صورتي كه مقدار ارش سنگين باشد، يا كم و سبك باشد. در صورت اول قائل به تقسيط شده و در صورت دوم گفته اند يك جا گرفته مي شود.
و همچنين اكثر فقها در ديه اعتبار را به قيمت در يوم الاداء مي دانند و از عبارات آن ها استفاده مي شود كه ارش نيز حكم ديه را دارد. حضرت آيت الله صافي گلپايگاني در جامع الاحكام ، جلد 2، ص 336 مي گويند:ظاهرا ديات مقرره و هم چنين غير مقرره كه به وسيله ارش معلوم مي شود در مواردي كه با صلح يا حكم حاكم تعيين مي گردد در احكام عامه مشترك مي باشند. بخشي از استفتائات موجود به شرح زير است :

سؤال
در مورد ارش بفرماييد:
الف . آيا پرداخت ارش همانند ديه مؤجل است يا فوري ؟
ب . در صورت تأجيل مهلت پرداخت ، در موارد عمد، شبه عمد و خطاي محض چگونه است ؟1

آيت الله العظمي محمدتقي بهجت
الحاق غير مقدر به مقدر در تأجيل به حسب عمد و خطأ اقرب است (ديات معظم له ، ص 5) كه در عمد تايك سال و در خطا سه سال است .
آيت الله العظمي حسين نوري همداني
الف . پرداخت ارش نيز مؤجل است .
ب . در عمد تا يك سال در شبه عمد تا دو سال و در خطا تا سه سال مي باشد.
آيت الله العظمي ناصر مكارم شيرازي
الف و ب . در صورتي كه ارش سنگين باشد بايد مانند ديه تقسيط شود و اگر سبك باشد يكجا گرفته مي شود. هميشه موفق باشيد.
آيت الله العظمي لطف الله صافي گلپايگاني
بعيد نيست كه ارش هم در مهلت پرداخت ، در موارد عمد و شبه عمد و خطا، حكم ديه را داشته باشد.والله العالم
آيت الله العظمي سيد عبدالكريم موسوي اردبيلي
پرداخت ارش در تمام صور عمد، شبه عمد و خطاي محض فوري است و مهلت ندارد.

سؤال
آيا مهلت پرداخت ارش مثل مهلت پرداخت ديه است ؟

آيت الله العظمي محمد فاضل لنكراني
ظاهرا تأجيل مخصوص ديه مقدره نيست و شامل ارش نيز مي شود.2
_________________ پاورقي _____________
1ـ گنجينه آراي فقهي ـ قضايي ، مركز تحقيقات فقهي ، سؤال 115.
2ـ جامع المسائل ، ج 2، ص 469، مسأله 1235.